Công ty Shayla Dyer
Trong thời đại số hiện nay, khi mạng xã hội trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống, các KOL (Key Opinion Leaders) ngày càng nắm giữ sức ảnh hưởng to lớn. Tuy nhiên, vấn đề vi phạm pháp luật của các KOL cũng ngày càng gay gắt, đặc biệt là những hành vi sai trái như đăng tải nội dung bịa đặt, gây rối trật tự công cộng, và quảng cáo sản phẩm không đúng sự thật. Dù đã có những quy định và hình phạt được ban hành, nhưng nhiều KOL vẫn coi thường luật pháp, xem các hình phạt chỉ như “muỗi đốt inox” – không gây ra tác động thực sự. Điều này không chỉ làm suy giảm niềm tin của công chúng đối với các KOL, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự xã hội và môi trường thông tin lành mạnh.
Câu chuyện về sự bất chấp luật pháp của các KOL không chỉ dừng lại ở mức độ cá nhân, mà còn lan rộng thành một hiện tượng xã hội. Nhiều KOL sẵn sàng chấp nhận những hình phạt nhẹ nhàng để tiếp tục thực hiện các hoạt động mang lại lợi ích kinh tế và danh tiếng. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của các cơ quan chức năng, không chỉ ở việc ban hành các quy định mới mà còn ở việc thực thi và giám sát chặt chẽ. Cộng đồng mạng cũng cần nâng cao ý thức, không tiếp tay và lan truyền những nội dung sai trái, góp phần tạo nên một môi trường thông tin minh bạch và lành mạnh hơn.
Quản lý KOL: Đơn thuần tăng phạt hay cần nhiều hơn thế?
Những người có ảnh hưởng (KOL) trên mạng xã hội hiện nay đang trở thành một lực lượng không thể xem thường trong xã hội. Tuy nhiên, việc phát ngôn lệch chuẩn và quảng cáo gian dối của họ đang gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực. Cơ quan quản lý đang tìm cách khắc phục tình trạng này, nhưng liệu chỉ tăng mức phạt có đủ?
Theo ông Võ Quốc Hưng, Giám đốc tăng trưởng của Tonkin Media, mức phạt 7,5 triệu đồng hiện nay chỉ như “muỗi đốt inox” đối với các KOL có thu nhập hàng tỷ đồng. Ông cho rằng, mức phạt này không đủ sức răn đe, khiến nhiều KOL sẵn sàng vi phạm để kiếm lợi. Đơn cử, các KOL chuyên môn như bác sĩ có thể kiếm từ 40-60 triệu đồng cho một clip quảng cáo, trong khi các ngôi sao hạng A có thể nhận đến vài tỷ đồng cho mỗi hợp đồng.
Cùng quan điểm, ông Nguyễn Duy Vĩ, CEO của Buzi Agency, cho rằng mức phạt 7,5 triệu đồng là quá nhẹ so với thu nhập trung bình hàng tháng từ 20-100 triệu đồng của các KOL tầm trung, và thậm chí lên đến 300 triệu đồng cho những KOL nổi tiếng. Ông nhấn mạnh rằng mức phạt này không đủ để gây ảnh hưởng đáng kể đến thu nhập và danh tiếng của họ.
Thực tế, nhiều KOL còn kiếm thêm thu nhập từ các hợp đồng quảng cáo độc quyền, mỗi quảng cáo có thể mang về từ 45-50 triệu đồng. So với mức phạt 7,5 triệu đồng, khoản tiền này chưa đủ sức để khiến họ tuân thủ nghiêm túc các quy định.
Tăng mức phạt: Bước đầu nhưng chưa đủ
Theo ông Nguyễn Duy Vĩ, để quản lý KOL hiệu quả, cần áp dụng nhiều giải pháp. Đầu tiên, tăng mức phạt phải tỷ lệ thuận với thu nhập của KOL, giúp họ cảm thấy tác động tài chính đáng kể khi vi phạm. Ngoài ra, cần bổ sung các hình thức phạt khác như tạm ngừng hoạt động quảng cáo hoặc cấm tham gia các nền tảng mạng xã hội trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến công việc và danh tiếng của họ.
Các cơ quan chức năng cũng cần ban hành quy định rõ ràng về phát ngôn và nội dung chia sẻ trên mạng xã hội dành cho KOL. Các khóa học ngắn hạn về trách nhiệm phát ngôn có thể giúp họ hiểu rõ vai trò của mình trong việc bảo vệ văn hóa và cộng đồng. Việc công khai danh sách các KOL vi phạm cũng tạo áp lực từ dư luận, buộc họ phải cẩn trọng hơn.
Cơ quan chức năng cần phối hợp chặt chẽ với các nền tảng mạng xã hội để theo dõi và xử lý vi phạm một cách nhanh chóng và công bằng. Điều này tránh tình trạng “lọt lưới” do ảnh hưởng của KOL.
Phối hợp đa phương: Giải pháp toàn diện
Theo ông Nguyễn Duy Vĩ, quản lý và giáo dục KOL không chỉ đòi hỏi tăng mức phạt mà còn cần sự phối hợp của cả cộng đồng, các cơ quan chức năng và các nền tảng mạng xã hội. Các KOL quảng cáo thuốc kém chất lượng cần chịu hình phạt nặng hơn, bao gồm việc phạt gấp đôi so với giá trị hợp đồng quảng cáo và cấm sóng hoàn toàn trên các nền tảng trong thời gian ngắn hoặc dài tùy mức độ vi phạm.
Tại họp báo thường kỳ tháng 5/2024 của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, cho biết Bộ TT&TT đã đề xuất với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch các chế tài xử lý nghiêm khắc và răn đe hơn đối với KOL có hành vi lệch chuẩn. Đề xuất bao gồm hạn chế sự xuất hiện của các nghệ sĩ vi phạm trong các hoạt động biểu diễn.
Hiện tại, Bộ TT&TT đang nghiên cứu xây dựng Nghị định thay thế Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin, an toàn thông tin và giao dịch điện tử. Nghị định dự kiến bổ sung các hành vi vi phạm và tăng mức tiền xử phạt vi phạm hành chính đối với các chủ thể vi phạm, bao gồm người nổi tiếng và KOL.
Livestream: Nghề hay cần cấp phép?
Câu hỏi đặt ra là liệu livestream có nên được coi là một nghề và KOL có cần phải có giấy phép hoạt động? Việc này có thể giúp kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động của KOL, đảm bảo họ tuân thủ các quy định và pháp luật. Tuy nhiên, việc này cũng đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng để tránh hạn chế sự sáng tạo và tự do ngôn luận trên mạng xã hội.